Mongolija je država u istočnoj Aziji, koja se graniči sa Rusijom na sheveru i Kinom na jugu, a glavni grad je Ulan Bator. U starijim dokumentima može se naći još i ime Spoljna Mongolija (za razliku od Unutrašnje Mongolije koja je kao autonomna oblast deo Kine). Do promjene Ustava 1992. zvala se Narodna Republika Mongolija.
Prijestonica Mongolije, Ulan Bator, osnovana je 1639. godine kao manastir u obliku jurte, odnosno šatora, oko 230 kilometara jugozapadno od svoje sadašnje lokacije. Ime koje danas nosi dobila je tek 1924. godine, kada je Mongolija proglašena narodnom republikom.
Postoji teorija da su sladoled izumjeli mongolski konjanici. PrelazećipustinjuGobi na niskim temperaturama, oni su u životinjskim iznutricama prenosili mliječni proizvod kojim su se hranili na putu. Dok su galopirali, mliječni krem proizvod se energično mućkao, a temperature ispod nule bile su zaslužne za njegovo smrzavanje. Širenjem Mongolskog carstva, mućkani, smrznuti krem proizvod došao je i do Kine, odakle se pretpostavlja da je Marco Polo odnio ideju u Italiju, u koju se vratio poslije putovanja 1295. godine.
Procjenjuje se da oko 17 miliona muškaraca iz Centralne Azije potiče od oca mongolske države,Džingis Kana. Genetičari su pratili varijante Y hromozoma koji se prenosi samo po muškoj liniji DNK i došli do otkrića da zapanjujući broj muškaraca, koji žive na ovom kontinentu, djeli zajedničkog pretka koji je živio u 13. vijeku.
Iako je sam bio nepismen, Džingis Kan je pisanu riječ donio u Mongoliju u 13. vijeku, pozajmivši pismo od Ujugura, koji su ga prije toga preuzeli od Sogdijana, starog persijskog naroda. Mongolija je na kratko uvela latinično pismo tridesetih godina 20. vijeka, ali ju je četrdesetih zamijenila ćirilicom, dodavši slova Ө i ү, koja se ne pojavljuju u ruskom alfabetu. U Mongoliji se danas za pisanje koristi ćirilica, dok je tradicionalno mongolsko pismo, koje se piše u kolonama s lijeva na desno, prisutno među mongolskim stanovništvom u Kini.
Iako je sa svih strana okružena kopnom, Mongolija posjeduje mornaricu. To je vjerovatno najmanja mornarica na svijetu i čine je jedan brod i sedmoro ljudi. Ono što je prilično interesantno je da od sedam ljudi koji služe u mornarici, samo jedan umije da pliva. Uprkos činjenici da Mongolija nema značajnijih vodenih puteva koji vode do susjednih zemalja, jedini brod njene mornarice nalazi se u vodi i to na jezeru Khuvsgul, koje predstavlja najveću vodenu površinu u ovoj zemlji.
Glavna religija u Mongoliji je lamaizam, takozvana škola žutih šešira Tibetanskog budizma, koja je nastala u Tibetu u sedmom vijeku. Nju je u 16. vijeku mongolskom narodu predstavio mongolski lider Altan Khan. Ovaj poseban oblik budističkog učenja je, pored Mongolije i Tibeta, karakterističan i za Nepal, Butan, dio Kine i Indije i ruske oblasti Kalmikiju.
Savremeni način života naveo je više od polovine ukupnog stanovništva Mongolije da migrira u prijestonicu Ulan Bator, međutim, još uvijek postoje ljudi koji se drže tradicije i žive u jurtama, van gradske sredine. Oni vode nomadski način života, kao i njihovi preci, bave se uzgajanjem i prodajom stoke i često se sele u potrazi za boljim uslovima. Iako su zime u Mongoliji hladne, jurte su tako građene da u njima uz samo jednu pećnicu može da bude izuzetno toplo i prijatno.
(TBT, Mediji)
